පදුරු හාල්දන්ඩා... (Boulenger's Bronze-back)

පදුරු හාල්දන්ඩා කියන්නේ අපේ රටට ආවේනික සර්පයෙක්. මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 900ක් තෙත් අතරමැදි හා වියළි කලාප වලද මධ්‍යම කදුකරයේද හමවෙනවා. බලංගොඩ ගාල්ල මුලතිව් හන්තාන සිංහරාජ  ප්‍රදේශ වලින්ද හමුවී තියෙනවා. විද්‍යාත්මකව  Dendrelaphis bifrenalis යන නමින් හදුන්වන මේ සර්පයා Colubridae කුළයට අයත් සර්පයෙක්. මෙයාව මෙන්න මේ විදිහට ජෛවවිද්‍යාත්මකව වර්ගීකරණය කරන්න පුලුවන්.

Kingdom:  Animalia 

Phylum:     Chordata

Class:         Reptilia

Order:        Squamata

Suborder:  Serpentes

Family:      Colubridae

Subfamily:          Colubrinae

සිලින්ඩරාකාර පටු ශරීරයක් දරයි. ගෙල ප්‍රදේශය හොදින් පැහැදිලිය. දිගු උල්වූ හිසක් ඇත. ශරීරයේ දිගින් 1/3 ක් පමණ දිග්වූ වලිගයක් පිහිටයි.  විශාල කනිනිකාවක් සහිත ඇස් පිහිටයි.

හිස ප්‍රදේශය ලා කොළ පාටින් යුක්තය. ශරීරය දුඹුරු කහ පාටයි. හිස දෙපස කලු පාට රේඛාවක් ගමන් කරයි. මෙය ගෙල දක්වා දිවේ. කහපාට රේඛා දෙකක් ශරීරය පිටුපස දක්වා ගමන් කරයි. ඇතැම් විට මෙම රේඛා දෙක කලු තිත් වලින් වටවී ඇත. ශරීරයේ යටි පැත්ත කහ පාටට හුරු කොළ පාටක් ගනී. දිව රතු පාටින් යුක්තයි.

විෂ රහිතයි. තරමක් ක්‍රියාශීලී සර්පයෙකු වනමොහු බිය වූ කල ඉතා වේගයෙන් පලා යයි. 70- 90 cm පමණ දිගකට වැඩේ.

දිවාචර වෘක්ෂවාසී සර්පයෙකු වන මොහු පදුරු හා තරමක් උස ගස් ආශිතව හමුවේ. ඇතැම් විට ආහාර සෙවීම සදහා පොළවට බසී. හූනන් ගෙම්බන්  ආහාරයට ගනී.

වරකට බිත්තර 5ක් පමණ දැමීම සිදු කරයි.

පදුරු හාල්දන්ඩා

Dendrelaphis bifrenalis

ඡායාරූප

http://www.arkive.org/

http://commons.wikimedia.org

අපේ රටට ආවේණික සර්පයෙක්- මල් රදනකයා.. Flowery Wolf Snake

මල් රදනකයා කියලා හදුන්වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික සර්ප විෂේශයකුයි. මෙරට වියලි කලාපයේ මුහුදු බඩ ආශ්‍රිතව හමුවේ. නමුත් උස් කදුකර ප්‍රදේශ හැරුනු කොට දිවයිනේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ වලින්ද වාර්තා වෙලා තියෙනවා. හලාවත කොළඹ අම්පාර මාතර යාල ප්‍රදේශ වල දැක ගන්න පුලුවන්. ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් Flowery Wolf Snake කියලා හදුන්වන මේ සර්පයා  Lycodon osmanhilli  යන විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හදුන්වනවා.

Colubridae කියන සර්ප කුළයට අයිත් සර්පයෙක් වන මල් රදනකයා මෙන්න මේ විදිහට  වැඩිදුරටත් වර්ගීකරණය කරන්න පුලුවන්.

Kingdom:   Animalia

Phylum:     Chordata

Subphylum:Vertebrata

Class:         Reptilia

Order:         Squamata

Suborder:   Serpentes

Family:      Colubridae

Subfamily: Colubrinae

Genus:        Lycodon

මෙම සර්පයාගේ දිගු ශරීරයේ පැතලි හිසක් පිහිටනවා.  තැඹිලි පාටට හුරු දුඹුරු කහ ශරීරයේ හිස ලා කහ පාටයි. තද දුඹුරු වයිරමක් දැක ගන්න පුලුවන්. ඇස් සම්පූර්ණයෙන්ම කලු පාටයි.

විෂ රහිත සර්පයෙක් වන මල් රදනකයා  නිශාචර හෙවත් රාත්‍රී කාලයට වැඩිපුර ක්‍රියාශීලී වේ.   මිනිස් වාසස්ථාන වල දැකිය හැක. මූලික වශයෙන් භෞමික වාසියෙකු වුවත් ඇතැම් විට ගස් මතද දැක ගන්න පුලුවන්. වේගයෙන් සංචරණය කරන මේ සර්ප විශේෂය බිය වූවිට දගර ගැසී හිස සගවා ගනී. 50 cm පමණ දිගකට වර්ධනය වේ.

ප්‍රධාන ලෙස හූනන් ආහාරයට ගනී. ඊට අමතරව වෙනත් කුඩා සර්පයින්ද මීයන්ද ආහාර ලෙස ගනී.

IUCN රතු දත්ත පොතට අනුව මේ සර්පයා Least concern සංරක්ෂිත කාණ්ඩයට ඇතුලත් කර තියෙනවා

මල් රදනකයා

ජායාරූප http://reptile-database.reptarium.cz/